Erytrytol, czyli niemal bezkaloryczny słodzik stołowy

Od jakiegoś czasu, wraz z popularyzacją trendu zdrowego żywienia i większej świadomości konsumentów, coraz więcej osób decyduje się na wyeliminowanie białego cukru ze swojej diety. Po syntetycznych słodzikach, takich jak aspartam, przyszła kolej na naturalne zamienniki cukru. Mimo że erytrytol pojawił się na polskim rynku już w 2008 roku, dopiero teraz zwracamy na niego szczególną uwagę. I słusznie, bo to słodzik uznawany za niezwykle wartościowy!

• Czym jest erytrytol i z czego powstaje?
• Czy erytrytol jest zdrowy? Ile ma kalorii?
• Jak smakuje erytrytol?
• Dlaczego warto stosować słodzik?
• Ksylitol czy erytrytol?
• Słodki Eryk

Czym jest erytrytol?

Erytrytol to naturalny słodzik należący do grupy alkoholi cukrowych, konkretnie polioli (podobnie jak np. ksylitol). Ma wiele właściwości funkcjonalnych typowych dla tego rodzaju substancji – m.in. jest odporny na ciepło, co sprawia, że można słodzić nim gorącą herbatę; jego słodycz zbliżona jest do sacharozy (czyli cukru białego), ma bardzo niski indeks glikemiczny i nie ma potencjału próchnicotwórczego. 

Do użytku w Europie został dopuszczony w 2006 roku, a w Polsce dwa lata później. Erytrytol wygląda jak biały cukier, ale jest prawie bezkaloryczny. Powszechnie wykorzystuje się go jako dodatek do wielu artykułów spożywczych – głównie napojów, zwłaszcza tych, które są light lub zero. Dodaje się go także do bezcukrowych słodyczy, a nawet niektórych leków. Coraz częściej kupujemy go również w formie granulowanego lub sproszkowanego słodzika stołowego i używamy do polepszania smaku napojów i dań przygotowywanych we własnej kuchni.

Skąd go wziąć? Gdzie kupić erytrytol? Można go znaleźć w większości sklepów ze zdrową żywnością, a ostatnio coraz częściej pojawia się w marketach i zwykłych sklepach spożywczych. Można go kupić również przez Internet. Na stronie www.propharma24.pl można zaopatrzyć się w erytrytol Słodki Eryk.

Z czego powstaje erytrytol?

Erytrytol został po raz pierwszy wyizolowany w XIX wieku z porostów i alg morskich. Naturalnie występuje także w pyłkach kwiatów, niektórych owocach, takich jak gruszki, melony czy winogrona, niektórych grzybach kapeluszowych, w owocach morza oraz w winie i piwie. Produkty te zawierają jednak zaledwie niewielkie ilości erytrytolu, dlatego nie jest on pozyskiwany z nich na masową skalę.

Najczęściej erytrytol jest syntezowany w sposób naturalny przez drożdże Yarrowia lipolytica Wratislavia z gliceryny, kukurydzy lub pszenicy. Drożdże te występują naturalnie w glebie oraz olejach roślinnych, majonezie i serach pleśniowych. Dawniej do produkcji erytrytolu wykorzystywano także inne gatunki drożdży i glukozę lub hydrolizaty skrobiowe, jednak używanie drożdży Yarrowia lipolytica Wratislavia okazało się korzystniejsze ekonomicznie.

Czy erytrytol jest zdrowy? Ile kalorii ma erytrytol? 

Bezpieczeństwo stosowania erytrytolu wielokrotnie wykazano w badaniach na zwierzętach i na ludziach. W porównaniu do cukru i innych słodzików erytrytol ma wyższą tolerancję na trawienie, ponieważ jest prawie całkowicie wydalany z moczem w niezmienionej postaci. Jest to spowodowane brakiem enzymów odpowiedzialnych za jego rozpad w organizmie. Ponieważ jednak erytrytol jest poliolem, jego spożycie w zbyt dużych ilościach może wywołać efekt przeczyszczający – należy na to uważać. 

Ze względu na indeks glikemiczny bliski zeru słodzik ten jest bezpieczny także dla osób zmagających się z cukrzycą. Światowa Organizacja Zdrowia w specjalnym oświadczeniu uznała erytrytol za całkowicie bezpieczny, niezagrażający zdrowiu dodatek do żywności. Uznano także, że nie ma potrzeby ustalania normy jego dziennego spożycia – w przeciwieństwie do pozostałych słodzików syntetycznych.

Według ogólnodostępnych tabel kaloryczności erytrytol ma około 0,2 - 0,4 kcal na 1 gram, co oznacza, że jest mniej więcej 10 razy mniej kaloryczny od cukru. Jednakże ze względu na to, że ludzki organizm nie trawi go, tylko jest on w całości wydalany wraz z moczem w niezmienionej postaci, erytrytol nie dostarcza niemal żadnych kalorii.

Inną istotną cechą erytrytolu jest fakt, że jego spożywanie zamiast cukru pomaga w zachowaniu mineralizacji zębów, nie przyczyniając się do rozwoju próchnicy.

W badaniach na temat wpływu erytrytolu na zdrowie ludzi nie wykryto poważnych skutków ubocznych spowodowanych jego spożywaniem. Erytrytol można więc uznać za bezpieczny zamiennik cukru. Pamiętajmy jednak o rozsądnym spożywaniu – pomimo braku normy dziennego spożycia, w niektórych przypadkach zbyt duża ilość erytrytolu może powodować bóle brzucha (lub inne dolegliwości żołądkowe), bóle głowy i wspomniany efekt przeczyszczający.

Jak smakuje erytrytol?

Na pierwszy rzut oka bardzo trudno jest odróżnić erytrytol od białego cukru. Obydwa występują w formie drobnych kryształków o słodkim smaku. Jednak erytrytol jest około 60-70% mniej słodki niż sacharoza występująca w cukrze, w związku z czym trzeba używać go w nieco większych ilościach, niż w przypadku cukru, żeby osiągnąć ten sam poziom słodyczy. 

W przeciwieństwie do niektórych słodzików erytrytol nie pozostawia w ustach nieprzyjemnego posmaku (najbardziej wyczuwalny jest w aspartamie). Osoby korzystające z tego słodzika doceniają również uczucie orzeźwienia i przyjemnego chłodu, który pojawia się w ustach już po zjedzeniu niewielkiej jego ilości.

Słodzik a cukier – dlaczego warto stosować słodzik?

Cukier zawiera tak zwane “puste kalorie” (pochodzące wyłącznie z węglowodanów), bez żadnych dodatkowych wartości odżywczych. Dodatkowo spożycie cukru wywołuje nagły wzrost insuliny, a po niedługim czasie gwałtowny spadek glukozy. W konsekwencji jesteśmy zmęczeni, senni i mamy napady głodu. Nadmiar cukru jest magazynowany w postaci glikogenu, który może odkładać się jako tkanka tłuszczowa. Oprócz tego od dziecka wiemy, że cukier powoduje problemy z zębami. Niektórzy nazywają nawet cukier “białą śmiercią”.

Między innymi z tych powodów, a także z uwagi na coraz większą świadomość konsumentów na rynku pojawiają się produkty, dzięki którym możemy zastąpić szkodliwe składniki w diecie. Naturalne słodziki stołowe takie jak np. erytrytol czy ksylitol są niemal tak samo słodkie, jak tradycyjny cukier i jednocześnie zawierają dużo mniej kalorii lub wręcz nie zawierają ich wcale.

Słodziki warto stosować, ponieważ pomagają nam pozbyć się zbędnych kilogramów i jednocześnie nie zmuszają nas do kolejnych wyrzeczeń, jak na przykład zrezygnowanie ze słodkiej herbaty. Oprócz tego erytrytol czy ksylitol mają smak bardzo podobny do cukru, dlatego nie zmieniają smaku naszych ulubionych napojów i potraw.

Cukier w pewien sposób uzależnia. Ze względu na szybkie i gwałtowne wzrosty insuliny i spadki glukozy sprawia, że niedługo po zjedzeniu słodkiej przekąski, mamy ochotę na kolejną. W przypadku słodzików nie ma takiej obawy. Dodatkowo, stosując erytrytol lub ksylitol dbamy także o zęby – nie narażamy ich na zniszczenie przez próchnicę.

Słodziki syntetyczne takie jak aspartam czy acesulfam K nie cieszą się natomiast tak dobrą sławą, jak słodziki naturalne i półsyntetyczne. Wybierając alternatywę dla cukru, warto zatem zdecydować się na słodzik naturalny – np. erytrytol.

Ksylitol czy erytrytol – który słodzik stołowy wybrać?

Choć zarówno ksylitol, jak i erytrytol należą do tej samej rodziny słodzików – polioli, to jednak nieco się od siebie różnią. Każdy z nich ma swoje wady i zalety, różnią się kalorycznością, poziomem słodyczy czy sposobem przyswajania przez organizm, dlatego dokonując wyboru, musimy zdecydować, które cechy są dla nas najważniejsze.

Ksylitol ma nieco wyższy indeks glikemiczny, jednak wciąż może być stosowany przez diabetyków. W przeciwieństwie do bezkalorycznego erytrytolu ksylitol w stu gramach ma około 240 kalorii, a więc ok. 40% mniej niż cukier. Dodatkowo jego dzienna dawka nie powinna wynosić więcej niż 3 łyżeczki, ponieważ przy większych ilościach ksylitol często powoduje efekt przeczyszczający. 

Podczas gdy erytrytol jest mniej słodki niż cukier, w przypadku ksylitolu możemy mówić o niemal identycznym smaku, co może okazać się istotne na przykład w przypadku dodawania go do ciast – nie musimy obliczać i zmieniać proporcji w stosunku do cukru z przepisu. Oprócz tego ksylitol jest naturalnym prebiotykiem. Wprowadzanie ksylitolu do diety powinno jednak odbywać się stopniowo. Do jego trawienia potrzebny jest specjalny enzym, a nasz organizm musi przyzwyczaić się do jego produkcji.

Słodki Eryk – bezkaloryczny słodzik stołowy

Wspomniany wcześniej Słodki Eryk to erytrytol, który stanowi alternatywę dla cukru w codziennej diecie. Powstaje z kukurydzy w procesie naturalnej fermentacji przy użyciu drożdży i jest produkowany we Francji. Jego główną zaletą jest to, że pod względem smaku i wyglądu właściwie nie różni się od cukru, a przy tym jest prawie bezkalorycznym słodzikiem stołowym – w 100 gramach znajduje się jedynie 0,2 kcal. 

Słodki Eryk, jak na erytrytol przystało, ma prawie zerowy indeks glikemiczny, co oznacza, że jest odpowiedni również dla diabetyków. Nie pozostawia w ustach nieprzyjemnego posmaku i jeśli stosujemy go jako zamiennik cukru, wspiera on mineralizację zębów. Można go używać dokładnie tak samo jak cukru – do słodzenia ulubionych napojów, do pieczenia i do gotowania. Jeśli zatem poszukujecie dobrego i sprawdzonego erytrytolu, Słodki Eryk będzie świetnym wyborem!