Napoje energetyczne – czy powinniśmy ich unikać?

Napoje energetyczne zyskują w ostatnich latach coraz większą popularność zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Poprawiają bowiem zdolność koncentracji, przeciwdziałają senności i dodają energii. Co niepokojące, to fakt, że połowa konsumentów tego rodzaju napojów to dzieci oraz młodzi ludzie do 25 roku życia. Warto w tym miejscu zadać sobie pytanie, w jaki sposób działają energetyki i czy są bezpieczne?

Każdy z nas cierpi czasem na spadek formy. Szukając sposobów, by zwalczyć uczucie senności i pobudzić organizm do pracy, coraz częściej sięgamy po napoje energetyczne, dostępne praktycznie w każdym sklepie. Napój energetyczny wypity raz na jakiś czas, w sytuacjach awaryjnych, nie zrujnuje naszego zdrowia. Problem zaczyna się wtedy, kiedy sięgamy po niego zbyt często.

Zawarte w energetykach składniki mają działanie pobudzające i regenerujące. Wspomagają organizm zwłaszcza w sytuacjach intensywnego wysiłku psychicznego oraz wymagających dużej koncentracji i uwagi. Bagatelizujemy jednak fakt, że takie działanie napojów energetycznych może być okupione zgubnymi skutkami dla organizmu.

Skład energetyków

Spożywanie nawet małych ilości napojów energetyzujących może mieć dla naszego organizmu niekorzystne skutki. Za pobudzające działanie napojów energetycznych odpowiedzialne są bowiem psychoaktywne składniki znajdujące się w ich składzie, takie jak kofeina, tauryna, guarana, karnityna czy żeńszeń.

Niektóre z nich zawierają także efedrynę – środek silnie pobudzający, ale mogący powodować szereg skutków ubocznych w postaci drżenia rąk, wzmożonego wydzielania śliny, przyspieszone bicie serca, a także uzależnienie.

W napojach tego typu znajdziemy też witaminy z grupy B, dwutlenek węgla oraz regulatory kwasowości, jak cytrynian sodowy, kwas cytrynowy, cytrynian potasowy, cytrynian trisodowy. Ponadto przeciętna puszka napoju energetycznego (250 ml) zawiera, ok. 6–7 łyżeczek cukru oraz sztuczne barwniki i aromaty.

Skutki uboczne napojów energetycznych

Większość wyżej wymienionych substancji w odpowiednich proporcjach może się przysłużyć naszemu organizmowi. Problem polega na tym, że napoje energetyzujące zawierają ich nadmiar i nietrudno o zatrucie i przedawkowanie.

Napoje energetyzujące ze względu na dużą zawartość kofeiny i możliwość jej przedawkowania, mogą powodować: nadmierną pobudliwość, kołatanie serca, bezsenność, zawroty głowy, bóle głowy, problemy żołądkowe. Mogą także wzmagać poziom stresu i powodować stany lękowe, halucynacje, a nawet drgawki czy depresje. Trzeba zaznaczyć, że napoje energetyzujące nie są jedynym źródłem kofeiny, znajdziemy ją także w kawie, herbacie, napojach typu cola czy czekoladzie.

Co ważne, po fazie intensywnego pobudzenia, pojawia się dość szybko zmęczenie i jest zazwyczaj silniejsze, niż w przypadku gdybyśmy w ogóle nie pili napoju energetycznego.

Kolejnym minusem spożywania energetyków jest skrócenie czasu snu i pogorszenie jego jakości, co prowadzi do przemęczenia i osłabienia organizmu. Dotyczy to zwłaszcza dzieci i młodzieży, u których tolerancja kofeiny jest znacznie niższa. Napoje energetyzujące nie powinny być też spożywane przez kobiety w ciąży i karmiące piersią.

Energetyki zawierają dużą ilość cukru, dlatego połączone z niezdrową, źle zbilansowaną dietą mogą przyczyniać się do rozwoju próchnicy zębów, nadwagi, otyłości oraz cukrzycy.

Znajdują się w nich także sztuczne dodatki i barwniki, które mogę powodować mdłości, wymioty, bóle brzucha, a częste ich spożywanie może przyczynić się do rozwoju wielu chorób przewodu pokarmowego.

Niebezpieczeństwem związanym z nadużywaniem napojów energetyzujących jest możliwość uzależnienia się od nich. Wynika to z przyzwyczajania się organizmu do działania kofeiny. Z czasem organizm uodparnia się na dotychczas dostarczane mu dawki tej substancji i domaga się ich zwiększenia.

Niezwykle istotna jest zatem edukacja oraz uświadomienie młodzieży i rodziców na temat składu energetyków i ich szkodliwego wpływu na organizm. Racjonalny wypoczynek, spacer czy jakakolwiek aktywność fizyczna doda nam energii skuteczniej niż jakikolwiek napój energetyczny.