Mięta pieprzowa to jedna z najstarszych roślin leczniczych znanych ludzkości. Wykorzystywano ją zwłaszcza przy problemach z układem pokarmowym.
Właściwości mięty pieprzowej i jej zastosowanie w kuchni
Medycyna alternatywna (ziołolecznictwo) do tej pory korzysta z prozdrowotnych właściwości mięty pieprzowej. Sprawdza się między innymi w przebiegu chorób układu pokarmowego oraz oddechowego. Mięta pieprzowa ma wiele zastosowań, może przydać się także w kuchni.
- Mięta pieprzowa a zwykła
- Właściwości mięty pieprzowej
- Zastosowanie mięty pieprzowej
- Mięta pieprzowa w kuchni
- Przepis na napar z mięty
- Negatywne skutki picia mięty – kiedy trzeba uważać?
Czym się różni mięta pieprzowa od zwykłej?
Mięta pieprzowa reprezentuje rodzinę wargowych i jest jednym z kilkudziesięciu gatunków z tej grupy. To szeroko rozpowszechniona na świecie roślina, którą można spotkać niemal na każdym kontynencie. Najbardziej znana jest ze swojego charakterystycznego, bardzo silnego, miętowego aromatu. Jako surowiec leczniczy mięty pieprzowej wykorzystywane są jej liście, całe ziele, ale także eteryczny olejek miętowy, ekstrahowany z ziela.
Zanim przejdziemy dalej, warto dodać, iż mięta pieprzowa a „zwykła” mięta to w domyśle te same rośliny. To właśnie mięta pieprzowa jest tą najbardziej powszechną na naszym rynku i uznawaną za „standardowy” gatunek mięty.
Jakie właściwości ma mięta?
Za wyjątkowe właściwości mięty pieprzowej odpowiada jej skład, w tym wspomniany już olejek eteryczny, garbniki, kwasy fenolowe, triterpeny, karotenoidy, flawonoidy. Zarówno z kulinarnego, jak i leczniczego punktu widzenia związek zwany mentolem, wchodzący w skład olejku eterycznego mięty pieprzowej, wydaje się najważniejszym składnikiem tej rośliny.
Mentol to związek z grupy alkoholi terpenowych. Dotychczas wykazano jego właściwości:
- Przeciwzapalne,
- Przeciwświądowe,
- Przeciwbólowe,
- Przeciwdrobnoustrojowe,
- Żółciopędne, wiatropędne,
- Rozkurczające.
Poza wspomnianymi powyżej, ziele mięty pieprzowej posiada właściwości:
- Przeciwutleniające,
- Radioochronne,
- Grzybo- i owadobójcze (w tym działa przeciwko grzybom z rodzajów: Candida albicans, Trichophyton rubum oraz Aspergillus Niger).
Te drobne, zielone listki mają zaskakująco sporo pozytywnych dla człowieka właściwości
Mięta na serce czy na chory żołądek? Zastosowanie mięty pieprzowej
Łagodzenie zaburzeń trawienia, bóle brzucha i wzdęcia to najczęstsze zastosowania mięty pieprzowej. Pomaga ona przede wszystkim dlatego, że zawarte w niej składniki rozkurczają mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Rozluźniając je, powoduje zniwelowanie objawów bólowych, skurczowych oraz pomaga w usuwaniu gazów nagromadzonych w jelitach.
W połączeniu z przeciwbakteryjnymi i przeciwwirusowymi właściwościami mięty pieprzowej sprawia to, że to ziele jest bardzo powszechnie stosowane także w zatruciach pokarmowych. Wykazano na przykład, że już niskie stężenia olejku eterycznego z mięty mogą przeciwdziałać bakteriom Salmonelli oraz E. coli. A to właśnie one najczęściej odpowiadają za klasyczne zatrucia pokarmowe.
W przypadku niestrawności i zaburzeń trawienia wywołanych innymi czynnikami (w tym stresem, przejedzeniem czy nietolerancją pokarmową) również można z powodzeniem korzystać z naparu, syropu lub nalewki z mięty pieprzowej. Działają one żółciopędnie oraz regulują czynność wydzielniczą narządów trawiennych (wątroby, żołądka, trzustki).
Mięta pieprzowa sprawdzi się także w chorobach układu oddechowego – jest doskonałym produktem do inhalacji, polecanym w nieżycie górnych dróg oddechowych, ale i wspomagająco w chorobach dolnej części układu oddechowego. Zwłaszcza mentol zawarty w olejku eterycznym mięty pieprzowej może ułatwiać oddychanie czy odkrztuszanie. Dodatkowo, poprzez działanie rozgrzewające, może zwiększać przepływ krwi wskutek rozszerzenia naczyń krwionośnych w okolicach, które natrzemy olejkiem miętowym.
Zastosowanie mięty w kuchni
Codzienne picie mięty z pewnością może przynieść wiele dobrego, nawet jeśli nie w chorobie, to profilaktycznie. Dzięki działaniu przeciwutleniającemu może niwelować ryzyko zachorowania na większość chorób cywilizacyjnych. Jeśli jednak nie przepadasz za zwyczajnym naparem z mięty, możesz korzystać z syropu z mięty, nalewki miętowej czy też stosować świeże liście mięty jako wykończenie potrawy (zarówno na słodko, jak i na wytrawnie) albo dodatek do orzeźwiających smoothie.
Przepis na miętowy napar
Jak przygotować napar, by codzienne picie mięty było przyjemnością? Wystarczy zalać łyżeczkę świeżych lub suszonych liści 150 ml gorącej, ale nie wrzącej wody i odstawić do ostygnięcia. Do naparu warto dodać plaster cytryny i odrobinę miodu pszczelego, by jeszcze lepiej smakował, zaś latem doskonałym rozwiązaniem jest podawanie tak przygotowanego naparu z kilkoma kostkami lodu.
Jeśli wolisz miętę w mniej aromatycznym, „miętowym” wydaniu, to dodaj ją do smoothie składającego się z:
- jednego ogórka,
- połowy arbuza,
- połówki cytryny,
- połowy jabłka.
Mięta nie będzie tutaj bardzo wyczuwalna, a doskonale podkręci słodko-kwaśny, odświeżający charakter koktajlu.
Mięta jest świetnym dodatkiem do niemal każdego koktajlu
Negatywne skutki picia mięty – kiedy trzeba uważać?
Naukowcy i specjaliści z zakresu ziołolecznictwa podkreślają, że choć mięta to szeroko stosowany środek na choroby układu pokarmowego czy oddechowego, to jednak nie wszyscy mogą ją stosować.
Preparaty, zwłaszcza zawierające mentol, a więc i produkty z mięty i ją zawierające, mogą powodować reakcje niepożądane u dzieci i osób starszych. Do takich negatywnych skutków picia mięty można zaliczyć: wymioty, nudności, pokrzywkę na skórze czy zaburzenia ruchowe.
A czy mięta w ciąży jest bezpieczna? Jak każdy produkt roślinny i surowiec lekarski, jej stosowanie w tym szczególnym okresie warto omówić z lekarzem prowadzącym. Ogólnie jednak nie zaleca się korzystania z mięty w ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze.
Literatura
- Klaudel L.: Mięta pieprzowa. Panacea – Leki ziołowe nr 2 (15), kwiecień – czerwiec 2006, s. 8-10.
- Adaszyńska M. I wsp.: skład chemiczny i właściwości przeciwdrobnoustrojowe olejku eterycznego i ekstraktu z mięty pieprzowej odmiany ASIA. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2013, 2 (87), s. 116 – 125.
- Kędzia A.: Działanie olejku z mięty pieprzowej ( Oleum menthae piperitae) na bakterie beztlenowe. Postępy Fitoterapii 4/2007, s. 182-186.
- Najda A.: Skład chemiczny i działanie przeciwutleniające ekstraktów z Mentha x piperita L. Post Fitoter 2017; 18(4), s. 251-258.