Dlaczego marnujemy jedzenie?

Rocznie marnujemy ponad miliard ton żywności

Problem marnowania i wyrzucania żywności. Brak planowania, czytania etykiet, wiedzy na temat przechowywania żywności. Konieczność edukacji konsumenckiej oraz regulacji prawnych.

Dlaczego marnujemy jedzenie?

W czasach, gdy na świecie głoduje ponad 800 milionów ludzi, rocznie marnowane jest 1,3 miliarda ton żywności[1]Tylko w Polsce 9 mln ton każdego roku ląduje na śmietniku. Wszystko to przekłada się na straty w wielu obszarach oraz niepotrzebne koszty. Tracimy nie tylko pieniądze, ale również energię elektryczną, wodę oraz zwiększamy zanieczyszczenie.

Rocznie marnujemy ponad miliard ton żywności
Rocznie marnujemy ponad miliard ton żywności

Chociaż z perspektywy konsumenta wolelibyśmy zrzucić winę na sklepy, supermarkety czy  producentów, to prawda jest brutalna – za niemal połowę marnowanej żywności odpowiadają gospodarstwa domoweNajczęściej wyrzucamy pieczywo, owoce, wędliny i warzywa.

Dlaczego tak się dzieje?

Zakupy robimy bez planu, zazwyczaj w pośpiechu i roztargnieniu. W rezultacie w koszyku lądują rzeczy niepotrzebne, będące efektem chwilowego kaprysu czy atrakcyjnego wyglądu. Często robimy też za duże zakupy, zupełnie nieadekwatne do naszych potrzeb.

Wciąż brakuje nam nawyku czytania etykiet. Chociaż trzeba przyznać, że w ostatnich latach znacznie się to zmieniło i coraz dokładniej analizujemy je, zwracając przede wszystkim uwagę na termin przydatności do spożycia.

Duże znaczenie odgrywają walory estetyczne produktów, jak chociażby w przypadku warzyw czy owoców. Produkty odbiegające od normy z powodu niedoskonałości wizualnych takich jak niestandardowy kształt, kolor lub nieznaczne uszkodzenie, eliminowane są już na etapie zakupu, co również przyczynia się do ich marnotrawstwa.

Kolejny istotny powód to brak wiedzy na temat prawidłowego przechowywania żywności oraz sposobów na ponowne wykorzystanie resztek.

Ważna jest tutaj edukacja konsumencka już na poziomie planowania i robienia zakupów, jak i późniejszego obchodzenia się z żywnością w kuchni. Ponieważ dorośli w większości upodobań już nie zmienią, warto pomyśleć o najmłodszych. Niezwykle istotne jest wczesne uświadamianie, edukowanie i wyrabianie dobrych nawyków.

Jak ograniczyć wyrzucanie żywności?

O ile nie mamy wpływu na marnowanie jedzenia w całym łańcuchu produkcji czy dostawy, to możemy dużo zdziałać jako indywidualni, a przede wszystkim świadomi konsumenci.

Przed wyjściem do sklepu dobrze jest przejrzeć zawartość kuchni i lodówki, aby uniknąć dublowania się produktów, a w konsekwencji ich wyrzucania.  Nie dajmy się też złapać się na różnego rodzaju promocje typu np. „2 produkty, a trzeci gratis”. Najlepiej zróbmy listę zakupów – wówczas staną się one sprawniejsze i bardziej ekonomiczne.

Dobrze jest planować posiłki z wyprzedzeniem. Łatwiej jest bowiem zrobić zakupy, kiedy będziemy wiedzieli, co zamierzamy jeść w najbliższym czasie. Nie kupujmy też na zapas produktów, które łatwo się psują i mają krótki termin przydatności do spożycia. Sprawdzajmy datę ważności!

Niezwykle istotne jest także odpowiednie przechowywanie żywności. Kontrolujmy temperaturę w lodówce i dostosowujmy ją do ilości produktów. Dobrym rozwiązaniem są próżniowe woreczki i pudełka, które znacznie przedłużają świeżość i trwałość.

Wyrzucanie resztek to niestety częsta praktyka w wielu domach. A przecież można je z powodzeniem wykorzystać. Możliwości jest naprawdę bardzo wiele, wystarczy tylko trochę wyobraźni i chęci. Jeśli przygotowaliśmy za dużo jedzenia, możemy je zawsze zamrozić.

Na polach uprawnych pozostają ogromne ilości żywności, która jest pełnowartościowa pod względem odżywczym, chociaż nie spełnia norm rozmiaru, kształtu i koloru. Nie bójmy się kupowania mniej idealnie wyglądających warzyw i owoców, często są one dużo tańsze i w ten sposób możemy sporo zaoszczędzić.

Nie bójmy się kupowania mniej idealnie wyglądających warzyw i owoców
Nie bójmy się kupowania mniej idealnie wyglądających warzyw i owoców

Ważne są regulacje prawne

W Europie marnowanie żywności to poważny problem, a Polska znajduje się na niechlubnym 5. miejscu listy krajów, gdzie wyrzuca się jej najwięcej. Unia Europejska chce by do 2025 r. każdy kraj ograniczył marnowanie żywności o 30%, a o 50%. w ciągu kolejnych pięciu lat. 

W Polsce trwają prace nad projektem ustawy, która ma regulować zasady postępowania z żywnością̨ oraz obowiązki sprzedawców w celu ograniczenia jej marnowania oraz wynikających z tego negatywnych skutków społecznych, środowiskowych i gospodarczych.

Projekt zakłada nałożenie na sklepy o określonej powierzchni obowiązku zawarcia z organizacją pozarządową umowy dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności na cele społeczne, opłat za jej wyrzucanie oraz kar w przypadku nie zawarcia takich umów. Założenia dotyczą także obowiązku prowadzenia, wraz z organizacjami pozarządowymi, działań edukacyjnych na temat gospodarowania żywnością.

[1] Dane Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (Food and Agriculture Organization of the United Nations)

Dodaj komentarz