Teoria Daniela Golemana i podstawowe składniki inteligencji emocjonalnej.
Inteligencja emocjonalna wpływa na to, w jaki sposób radzimy sobie ze swoim zachowaniem, kontaktami społecznymi czy podejmowaniem decyzji. Nie gwarantuje oczywiście sukcesu, ale bardzo ułatwia kontakty z innymi ludźmi. Jeżeli w życiu czy pracy kierujemy się jedynie intelektem, nie dbając o emocje swoje i innych, trudno nam będzie funkcjonować.
Czym jest inteligencja emocjonalna?
Inteligencja emocjonalna to kompetencje osobiste i społeczne. Na kompetencje osobiste składa się zdolność do rozumienia swoich emocji i panowania nad nimi. Kompetencje społeczne to z kolei umiejętność obserwowania i rozumienia uczuć innych. Intelekt, wiedza i zdolności decydują o tym, czy nadajemy się np. do danej pracy, ale to właśnie umiejętność zarządzania emocjami daje nam szansę by osiągnąć w niej sukces. Człowiek inteligentny emocjonalnie potrafi harmonijnie godzić to, co podpowiada mu rozum, z tym, co dyktuje mu serce. Dzięki temu jest bardziej pewny siebie, dobrze radzi sobie ze stresem, postępuje w zgodzie ze sobą, dobrze dogaduje się z ludźmi, ma optymistyczny stosunek do życia i nie boi się zmian.
Świadome zarządzanie naszymi emocjami może poprawić relacje z innymi oraz komfort osobisty. Trafne rozpoznawanie sygnałów płynących z emocji pozwala podejmować lepsze decyzje życiowe oraz skutecznie rozwiązywać problemy i konflikty.
Według Daniela Golemana
Zdaniem twórcy pojęcia inteligencji emocjonalnej, Daniela Golemana, którego podręcznik pod tym właśnie zresztą tytułem okazał się prawdziwym bestsellerem, na tego rodzaju inteligencję składa się kilka elementów. Należą do nich:
- samoświadomość,
- samoregulacja,
- motywacja,
- empatia
- umiejętności społeczne.
Każda z tych cech ewoluuje na przestrzeni lat, można je również świadomie rozwijać i doskonalić.
Samoświadomość to nic innego, jak rozpoznawanie i rozumienie naszych emocji, tego co czujemy w danej chwili, zwłaszcza w trudnych i wymagających sytuacjach. Umiejętność panowania nad emocjami, czyli sprawność dochodzenia do równowagi psychicznej, to z kolei samoregulacja.
Dzięki odpowiedniej motywacji łatwiej nam podporządkować nasze myśli oraz emocje wybranym celom. Niezwykle ważna jest empatia, czyli umiejętność rozpoznawania emocji u innych, a dzięki temu lepsze ich zrozumienie.
Istotnym składnikiem inteligencji emocjonalnej są także umiejętności społeczne, a więc zdolność nawiązywania relacji z innymi, umiejętność pełnienia ról społecznych czy chociażby pracy w grupie.
Czy można rozwijać inteligencję emocjonalną?
Specjaliści prześcigają się w opracowywaniu kursów i warsztatów doskonalenia inteligencji emocjonalnej. Jednak nawet najbardziej profesjonalne szkolenie nie zagwarantuje nam wysokich umiejętności, jeżeli nie rozwijamy ich na co dzień. To zajęcie praktycznie na całe życie. Jednak warto, można i trzeba rozwijać naszą inteligencję emocjonalną.
Od czego zacząć?
Przede wszystkim należy zwolnić, zatrzymać się i zastanowić nad sobą. Zacznijmy przywiązywać uwagę do tego, jak się czujemy i co czujemy. Stwórzmy np. dziennik, w którym codziennie będziemy opisywali nasze emocje. Spójrzmy na siebie z zewnątrz, sporządźmy listę naszych słabych i mocnych stron.
Trening emocjonalny warto zacząć od pracy nad ciałem, dobrze uświadomić sobie, co konkretnie dzieje się z nami, kiedy doświadczamy silnych emocji. Dopóki nie nauczymy się trafnie ich odczytywać, nazywać, a następnie w niekrzywdzący dla siebie i innych sposób wyrażać, nie zrozumiemy innych. Dowiedzmy się, co oznaczają poszczególne emocje, łatwiej będzie nam nad nimi panować. Starajmy się też redukować emocje negatywne.
Nie znaczy to jednak, że mamy tłumić emocje. Wręcz przeciwnie, pracujmy nad ich wyrażaniem oraz ćwiczmy asertywność. Jeśli znajdziemy się w trudnej dla nas sytuacji, nie bądźmy biernymi odbiorcami. Mówmy o tym, co nas denerwuje, co nam się nie podoba, po prostu co czujemy.
Zadawajmy sobie właściwe pytania. Co powinniśmy poprawić? Jak możemy zrobić coś lepiej? Dlaczego zachowaliśmy się tak, a nie inaczej? Właściwie sformułowane pytania pobudzą naszą kreatywność i pozwolą wyciągnąć konstruktywne wnioski.
Nie wyciągajmy pochopnych wniosków na temat innych ludzi. Nie oceniajmy ich, słuchajmy, obserwujmy i starajmy się zrozumieć. Próbujmy zrozumieć powody ich zachowania. Empatia to kolejny niezwykle ważny element naszej inteligencji emocjonalnej. Z emocjami warto radzić sobie zawczasu. Nie czekajmy, aż sięgną zenitu.