7 OBSZARÓW SZCZĘŚCIA

W jaki sposób jedzenie wpływa na nasz nastrój i zdrowie psychiczne?

nastrój a zdrowie psychiczne

W jaki sposób jedzenie wpływa na nasz nastrój i zdrowie psychiczne? 

Jesień, brzydka pogoda, zimne i długie wieczory, kwarantanna - to wszystko wywołuje u nas negatywne emocje oraz obniża nastrój.  W jaki sposób możemy go poprawić? Człowiek ma swoje niezawodne sposoby i czynności, dzięki którym czuje się lepiej. Dla jednego będzie to spacer, dla drugiego trening, a jeszcze inny woli posłuchać ulubionej muzyki. Jednak jest coś, co musi robić każdy z nas, aby przeżyć i czuć się lepiej. Tą czynnością jest jedzenie.

 

Jaką funkcję pełni odżywanie?

Odżywanie odgrywa znaczącą rolę w fizjologicznej regulacji uczucia głodu i sytości, ale również pokrywa... potrzeby emocjonalne człowieka. Najnowsze badania coraz częściej rozpatrują żywienie człowieka pod kątem psychologicznym, a nie tylko fizjologicznym.

To, co jemy, może oddziaływać na nasze zachowania, procesy myślowe oraz nastrój. 

Warto o tym wiedzieć, ponieważ jedzenie może stać się naszym najlepszym przyjacielem, który wprawi nas w dobry nastrój, ale również wrogiem, który spowoduje jego obniżenie lub choroby dietozależne. Zapraszam Cię do przeczytania tego artykułu, aby dowiedzieć się, co jeść, aby zachować dobrostan psychiczny!

 

Jedzenie formą nagrody lub pocieszenia

Ciężki trening? Po takich ćwiczeniach mogę zjeść całą pizzę. Stresujący dzień w pracy? W przerwie pójdę do sklepu po batonika. Udało mi się zdać egzamin? Zasługuję na pyszne ciasto czekoladowe! 

Brzmi znajomo? Myślę, że tak. Już od najmłodszych lat jesteśmy uczeni, że w nagrodę możemy dostać coś do jedzenia – zazwyczaj niestety niezdrową przekąskę. Bardzo często za dobre zachowanie mamy nagradzają dzieci słodką niespodzianką. Dzieje się tak również, kiedy dziecko jest smutne i dostaje się coś pysznego „na otarcie łez”. W tych przypadkach jedzenie służy jako nagroda lub pocieszenie w trudnej chwili. I o ile w danym momencie to pomaga, o tyle na dłuższą metę może to być bardzo szkodliwa praktyka.

jedzenie a nastrój

 

Dlaczego nie warto zaspokajać swoich potrzeb emocjonalnych jedzeniem?

Z biegiem czasu zaspokajanie potrzeb emocjonalnych za pomocą jedzenia zaczyna działać jak uzależnienie i staje się dla człowieka czymś ważniejszym niż zasady prawidłowego żywienia. Zbyt częste nagradzanie się lub pocieszanie za pomocą niezdrowych przekąsek może prowadzić do nadmiernego zwiększania masy ciała, co powoduje nadwagę lub nawet otyłość.

Często osoba w euforii, poczuciu szczęścia czy smutku nie zastanawia się, jakie konsekwencje ma spożywanie niezdrowych przekąsek i dopiero po jakimś czasie dochodzi do wniosku, że zrobiła źle, jedząc kolejnego batonika w danym tygodniu. Zaczyna odczuwać poczucie winy, co z kolei prowadzi do ponownego obniżenia nastroju. Do tego może zacząć dochodzić również brak akceptacji swojego ciała i rozwój zaburzeń odżywiania.

Warto zatem uświadomić sobie, że jedzenie służy naszemu organizmowi przede wszystkim, aby dostarczyć niezbędną ilość energii oraz odpowiednich składników odżywczych. Ważne jest to, abyśmy jedli wtedy, kiedy faktycznie jesteśmy głodni, a nie z radości czy smutku. Jest przecież wiele innych form poprawienia sobie humoru czy świętowania sukcesów!

Każdy z nas powinien odpowiedzieć sobie, co (poza jedzeniem słodkości lub innych niezdrowych przekąsek) sprawia mu przyjemność. Może spacer, wyjazd nad jezioro? Posłuchanie najnowszej płyty ulubionego artysty? Możliwości jest wiele, a wybór należy tylko do Ciebie!

 

Wpływ składników odżywczych na zdrowie psychiczne człowieka 

Na przestrzeni ostatnich lat wiele badań dotyczyło wpływu diety i stylu życia na zdrowie oraz funkcjonowanie człowieka. Prawidłowa, zbilansowana dieta to bardzo ważny element, dzięki któremu możliwe jest uniknięcie wielu chorób. Wiadome jest to, że jedzenie może mieć zarówno natychmiastowy, jak i długotrwały wpływ na zdrowie psychiczne oraz zachowanie człowieka, gdyż oddziałuje ono na strukturę i funkcjonowanie mózgu.

Badacze skupili się na powiązaniu niedoborów witaminowych, w tym witamin z grupy B oraz zbyt małej podaży kwasów omega-3 z żywieniem, a występowaniem chorób o podłożu psychicznym, takich jak: zaburzenia depresyjne, a nawet otępienia czy choroba Parkinsona. Depresja jest jednym z najpoważniejszych problemów zdrowotnych na świecie i dotyka coraz więcej osób. Warto mieć zatem świadomość, w jaki sposób niedobory składników odżywczych mogą wpłynąć na jej rozwój u człowieka.

 

Witaminy z grupy B istotne w profilaktyce zaburzeń depresyjnych 

Bardzo istotne w profilaktyce zaburzeń depresyjnych jest to, aby spożywać produkty bogate w witaminy z grupy B. Dlaczego? Wyjaśnienie jest trochę skomplikowane.

Niedobory witamin: B9 (kwasu foliowego) oraz B12 (kobalaminy) powodują zaburzenia w metabolizmie związku chemicznego - S-adenozylometioniny, która odgrywa bardzo ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Zaburzenia te mogą doprowadzić do hyperhomocystynemii, czyli stanu, w którym zwiększony jest poziom homocysteiny w osoczu krwi człowieka. Hyperhomocysteinemia powoduje przyspieszenie procesów miażdżycowych, ma duże znaczenie w rozwoju zmian otępiennych, a także wpływa niekorzystnie na wytwarzanie neuroprzekaźników, co może przyczyniać się do rozwoju depresji.

Przyczyną niedoborów witamin z grupy B są najczęściej błędy dietetyczne, a także złe przyzwyczajenia kulinarne – spożywanie produktów wysoko przetworzonych, które są niestety pozbawione tych witamin. Zatem jakie produkty warto jeść? Dobrym źródłem kwasu foliowego są: soczewica, ciecierzyca oraz warzywa zielone, jak: szparagi, szpinak, sałata rzymska, brukselka czy brokuł. Bogate w witaminę B12 są natomiast przede wszystkim produkty pochodzenia zwierzęcego, jak: mięso, podroby, wędliny, ryby czy jaja. Warto pamiętać o włączaniu tych produktów przygotowując posiłki!

żywienie a samopoczucie

 

Kwasy omega-3 kolejnym ważnym składnikiem „diety na dobry nastrój”

Kolejny ważnym dla naszego zdrowia psychicznego składnikiem diety są kwasy omega-3. Wchodzą one w skład osłon mielinowych neuronów, czyli komórek nerwowych, które są podstawowym elementem układu nerwowego.

Niedobór kwasów omega-3 może przyczynić się do powstawania depresji, lęków czy napadów agresji. Ich właściwa podaż ma wpływ na zmniejszenie produkcji cytokin prozapalnych, czyli takich, które rozpoczynają reakcję zapalną w organizmie.

Kwasy omega-3 są stosowane w przypadku leczenia depresji lekoopornej, jeżeli występują przeciwwskazania do zastosowania tradycyjnych metod leczenia, jakimi są leki przeciwdepresyjne, np. u kobiet ciężarnych czy karmiących. Produktami bogatymi w kwasy omega-3 są przede wszystkim ryby tłuste, takie jak: makrela, łosoś czy pstrąg. Zaleca się, aby jeść je dwa razy w tygodniu. Odpowiednio przyprawione wraz z dobranymi dodatkami mogą być świetnym pomysłem na obiad! 

 

Dobrze zbilansowana dieta podstawą dobrego samopoczucia 

„Jemy, aby żyć, nie żyjemy, aby jeść” – Sokrates, który jest autorem tych słów, twierdził, że jedzenie powinno służyć przede wszystkim zaspokojeniu potrzeb fizjologicznych człowieka, a nie tych emocjonalnych. Dobrze zbilansowana, indywidualnie dobrana dieta to podstawa i dzięki niej możemy zachować dobrostan zarówno fizyczny, jak i psychiczny. 

Jeśli raz na jakiś dłuuugi czas pójdziemy uczcić swój sukces przy dobrym ciachu, to nic wielkiego się nie stanie... byle nie za często! Zdecydowanie lepiej wybrać spacer czy po prostu rozmowę. Warto do swojego jadłospisu włączyć produkty bogate w witaminy z grupy B czy kwasy omega-3, dzięki którym zmniejszymy ryzyko wystąpienia depresji i nawet długie, zimne wieczory nie będą nam straszne.

 

Bibliografia:

1) Aneta Koszowska, Anna Dittfeld, Barbara Zubelewicz-Szkodzińska; „Psychologiczny aspekt odżywiania oraz wpływ wybranych substancji na zachowania i procesy myślowe”; Studium doktoranckie Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

2) Teresa Leszczyńska, Paweł M. Pisulewski; „Wpływ wybranych składników żywności na aktywność psychofizyczną człowieka”; Żywność. Nauka. Technologia. Jako, 2004, 1 (38), 12 – 24

3) Hanna Karakuła, Aneta Opolska, Anna Kowal, Maciej Domański, Aniela Płotka, Janusz Perzyński; „Czy dieta ma wpływ na nasz nastrój? Znaczenie kwasu foliowego i homocysteiny”

4) Sylwia Leszczyńska, Katarzyna Błażejewska, Karolina Lewandowska-Klafczyńska, Piotr Rycielski; „Emocje a zachowania żywieniowe u kobiet w wieku 18–30 lat”; Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Centrum Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

(1 Vote)

Dr Gaja

Matka natura, matka ziemia i żywicielka, która łączy to, co daje przyroda z badaniami i wiedzą ekspertów. Jej celem jest zbliżanie Was - czytelników - do natury i wskazywanie tych pomysłów na codzienne funkcjonowanie i dietę, które pozwolą Wam żyć w harmonii, szczęściu i zdrowiu. Dzięki naturalnym produktom i wartościowym, merytorycznym poradom, osiągnięcie tego stanu będzie łatwiejsze niż kiedykolwiek 🌱