Kakao i gorzka czekolada – źródło magnezu i prozdrowotnych polifenoli

Kakao to główny składnik dobrej jakości czekolady. Jednak warto wiedzieć, że choć nadaje czekoladzie charakterystyczny smak i apetyczny aromat, to odpowiada także za jej prozdrowotne właściwości. Tak, bowiem czekolada o wysokiej zawartości kakao może bardzo pozytywnie oddziaływać na zdrowie! W niniejszym artykule znajdziesz informacje na temat właściwości kakao (a także i czekolady) oraz poznasz różnorodne zastosowania kakao w kuchni. Bo nie tylko możemy się delektować samą czekoladą, ale i wykorzystywać ją jako dodatek do wielu dań i deserów.

• Właściwości kakao
• Wpływ czekolady na zdrowie
• Jaka czekolada jest najzdrowsza?
• Inspiracje na przepisy z gorzką czekoladą

Właściwości kakao

Kakao to potoczna nazwa ziaren (nasion) drzewa zwanego kakaowcem właściwym. Roślina ta rośnie powszechnie w Ameryce Środkowej i już od czasów starożytnych była wykorzystywana między innymi do przygotowywania napoju chocolat. To właśnie on stał się pierwowzorem obecnej czekolady na gorąco, a także czekolady w tabliczkach.

Ziarna kakao są źródłem licznych składników odżywczych, jednak na początek warto podkreślić, że przez wysoką zawartość tłuszczu są kaloryczne. Kaloryczność kakao waha się – w zależności między innymi od gatunku i sposobu przetwarzania – pomiędzy 240 a 360 kcal. Najwięcej kalorii ma kakao pełnotłuste.

Korzystnym aspektem wynikającym z dość wysokiej zawartości tłuszczu (a także błonnika – na poziomie 25-35 g w 100 g) w kakao jest jego niski indeks glikemiczny – wynosi on 24, co plasuje kakao w grupie produktów o najniższym IG. Dlatego też gorzka czekolada, o dużej zawartości kakao, może być spożywana nawet przez osoby z insulinoopornością i cukrzycą. Wróćmy jednak do właściwości kakao.

Wśród składników kakao warto wyróżnić przede wszystkim:

• Błonnik
• Magnez
• Potas
• Teobrominę/kofeinę
• Polifenole
• Żelazobłonnik
• Fosfor

Jeśli chodzi o witaminy w kakao, niestety tych nie jest w tym produkcie zbyt wiele – głównie są to niewielkie ilości witamin z grupy B. Jednak nie oznacza to, że kakao i czekolada nie mają wartości prozdrowotnych!

Na ogół im ciemniejsza czekolada, tym więcej w niej pozytywnych składników odżywczych

Wpływ czekolady na zdrowie

Z punktu zdrowotnego w kakao i gorzkiej czekoladzie najważniejsza jest teobromina, a zaraz za nią kofeina. Teobromina to związek bardzo charakterystyczny właśnie dla ziaren kakaowca. To substancja z grupy alkaloidów i to właśnie przez jej zawartość w ziarnach kakao – zarówno one, jak i czekolada – posiadają charakterystyczny gorzki posmak. Ponadto teobromina ma kilka swoistych cech:

• Działa pobudzająco na układ nerwowy,
• Ma wpływ moczopędny,
• Jest przeciwutleniaczem (antyoksydantem),
• Korzystnie wpływa na układ krążenia poprzez poprawę przepływu krwi w naczyniach krwionośnych.

Ponadto badania wykazały, że czekolada może:

• Przyczyniać się do poprawy profilu lipidowego oraz do redukcji ciśnienia tętniczego krwi,
• Obniżać ryzyko insulinooporności i cukrzycy typu II,
• Poprawiać humor!

Jaka czekolada jest najzdrowsza?

W skrócie mówiąc – im wyższa zawartość procentowa kakao (miazgi kakaowej) w czekoladzie, tym lepiej. To bowiem oznacza, że taka czekolada ma mniej cukru i innych dodatków, a więcej właściwości prozdrowotnych wynikających z ilości kakao.

Dietetycy zalecają zwłaszcza czekoladę gorzką (powyżej 70-80% kakao), ale deserowa (około 50-60%) również nie jest najgorszym wyborem. Co więcej, obecnie na rynku można też znaleźć czekolady słodzone słodzikami, jak ksylitol, erytrytol, sorbitol, stewia – warto je również wybierać.

Ile gorzkiej czekolady dziennie zjadać?

Cóż, tutaj nietrudno o przekroczenie zalecanego limitu – bowiem powinno być to około 3 kostek w ciągu dnia. Badania, które potwierdzają korzystny wpływ czekolady na zdrowie, brały pod uwagę spożycie 60-90 gramów czekolady tygodniowo. Tyle wystarczy, by dostarczyć organizmowi prozdrowotnych związków – ale czy wystarczy, by zaspokoić apetyt na tę apetyczną słodkość…?

A jakie kakao jest najzdrowsze? Po prostu – każde, które w swoim składzie ma tylko ziarno kakaowca. Kakao, a raczej napój kakaowy, który na pierwszym miejscu w składzie ma cukier – to niestety bezwartościowy produkt.

Kakao i gorzka czekolada mogą być świetnymi dodatkami do wielu potraw

Inspiracje na przepisy z gorzką czekoladą

Zastosowania kakao i czekolady są bardzo szerokie – co ciekawe, nie tylko dodaje się je do deserów, ale pasują do niektórych wytrawnych dań oraz produktów – na przykład do kawioru, awokado czy suszonych pomidorów! Poniżej znajdziesz jednak bardziej klasyczne inspiracje na przepisy z gorzką czekoladą:

• muffiny z kakao, kawałkami gorzkiej czekolady i erytrytolem,
• koktajl bananowo-mleczno-kakaowy z Miodem Manuka,
• sałatka z truskawek i borówek, polana Miodem Manuka i posypana siekaną czekoladą gorzką,
• naleśniki z polewą z gorzkiej czekolady z kawałkami banana i awokado,
• owsianka z jagodami i posypką z kakao

Literatura

1. Kulczyński B.: Kakao [pl – dostęp dn. 30.03.2022 r.]
2. Krotki M. i wsp.: Właściwości przeciwutleniające kakao w zapobieganiu chorobom układu krążenia. Borgis - Postępy Fitoterapii 1/2009, s. 45-49.