Goździki - zdrowy składnik w okresie świątecznym
Goździki to nieodłączny element świątecznych potraw i napojów. Ich wyjątkowy, korzenny aromat, przywołuje na myśl świąteczne wypieki, kompot z suszu, nadziewane mięsa czy bigos. W Ajurwedzie i tradycyjnej medycynie chińskiej goździki mają bardzo szerokie zastosowanie i to nie bez powodu.
- Goździki – na co są dobre?
- Goździki – skutki uboczne
- Goździki a ciąża
- Napar z goździków – przepis
- Napar z goździków – właściwości
Goździki – na co są dobre?
Dlaczego warto jeść goździki? Są to pąki kwiatowe drzewa goździkowego, a ich ważnym składnikiem jest olejek eteryczny. Ten z kolei jest źródłem substancji aktywnej zwanej eugenolem. Aż 95% olejku goździkowego to właśnie eugenol. Z uwagi na taki skład, olejek goździkowy, a więc i goździki same w sobie, mogą działać przeciwbólowo i przeciwbakteryjnie.
Wspomagająco mogą być stosowane w przewlekłych czy też ostrych dolegliwościach bólowych (np. w artretyzmie, bólu zęba, migrenach). Z uwagi na działanie antyseptyczne, goździki są dobrym remedium na przeziębienie, katar i łagodzenie dolegliwości grypowych. Ponadto przypisuje się im silne działanie przeciwutleniające (antyoksydacyjne).
Biorąc pod uwagę powyższe informacje, pewnie już się domyślasz, dlaczego warto jeść goździki i na co pomaga ssanie goździków. Zwłaszcza powszechnym sposobem ich wykorzystania są dolegliwości bólowe i zakażenia w jamie ustnej/zębach. Ssanie goździków lub nawet obłożenie nimi rany czy chorego zęba może doraźnie zmniejszyć ból, a co ciekawe – eugenol z goździków w połączeniu z tlenkiem cynku jest stosowany w profesjonalnym leczeniu endodontycznym!
Goździki – skutki uboczne
Jak każdy naturalny produkt pochodzenia roślinnego, także i goździki mają pewne przeciwwskazania co do stosowania. Nie można bowiem popadać w mylne przekonanie, że substancje pochodzenia naturalnego są bardziej bezpieczne, niż leki syntetyczne.
Substancje aktywne zawarte w roślinach niejednokrotnie dorównują, a nawet przebijają swoją skutecznością związki powstałe w laboratoriach koncernów farmaceutycznych. Dlatego też również w przypadku goździków należy zachować pewne środki ostrożności – dotyczy to zwłaszcza obserwowania organizmu po spożyciu goździków i dawkowania ich z rozsądkiem.
Eugenol zawarty w goździkach może powodować alergie, a także kontaktowe zapalenie skóry i jej podrażnienie. Ponadto trzeba pamiętać o możliwych interakcjach składników aktywnych z goździka z lekami – zwłaszcza z warfaryną (lekiem przeciwzakrzepowym). Goździki mogą zwiększać ryzyko krwawienia u osób ją stosujących. Z uwagi na tak silne działanie eugenolu, Wspólny Komitet Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA, ang. The Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives) ustalił akceptowalne dzienne spożycie (ADI) eugenolu w wysokości 2,5 mg/kg masy ciała.
Goździki a ciąża
Nie zaleca się stosowania goździków w ciąży i w okresie karmienia piersią. Zwłaszcza przeciwwskazane jest spożywanie goździków przez ciężarne mające problemy z krzepliwością krwi.
Mimo wielu pozytywnych właściwości, nie każdy powinien stosować goździki
Napar z goździków – przepis
Dla wszystkich tych, którzy po spożyciu goździków nie prezentują objawów alergii ani złego samopoczucia, mamy przepis na napar z goździków. Można w nim wykorzystać goździki z cytryną, miodem i imbirem czy też goździki i cynamon – dodatki są dowolne. Bazowy przepis na napar z goździków jest następujący:
- Przygotuj łyżeczkę suszonych goździków oraz szklankę wrzątku.
- Zalej goździki i odstaw pod przykryciem na 5-7 minut.
- Po zaparzeniu wyjmij goździki/przelej przez sitko.
- Opcjonalnie dodaj dodatki, np. cytrynę, miód, cynamon, imbir.
Napar z goździków – właściwości
Tak przygotowany napar z goździków to przede wszystkim skuteczne remedium na dolegliwości ze strony układu trawiennego. Jeśli cierpisz na zgagę, przejedzenie i niestrawność/wzdęcia z tym związane, to przygotuj sobie taki prosty, a skuteczny napój goździkowy. Pomoże on także na ból brzucha, nieregularną pracę jelit (biegunkę/zaparcie).
Bibliografia:
- Kędzia A. i wsp.: Przeciwgrzybicze działanie olejku goździkowego. Postępy Fitoterapii 1/2014, s. 15-18.
- Kędzia A.: Ocena działania przeciwbakteryjnego olejku goździkowego. Postępy Fitoterapii 2/2007, s. 66-70.
- Tammannavar P. i wsp.: An unexpected positive hypersensitive reaction to eugenol. BMJ Case Reports, 2013.
- Jose S. i wsp.: Hepato-protective Effect of Clove Bud Polyphenols (Syzygium aromaticum L.) (Clovinol®) by Modulating Alcohol Induced Oxidative Stress and Inflammation. Journal of Food Research, 2018, 7, 1.