Czy otyłość odbiera nam młodość?

Wraz ze wzrostem masy ciała rośnie ryzyko wielu chorób oraz niebezpiecznych powikłań. Naukowcy wykazali też, że nadwaga i brak aktywności fizycznej sprawia, że nie tylko nasz mózg starzeje się szybciej, ale bardziej jesteśmy narażeni na demencję czy chorobę Alzheimera. Otyłość to obok papierosów główna przyczyna przedwczesnych zgonów, sprawia bowiem, że zegar biologiczny tyka znacznie szybciej…

W latach 1976–1980 około 15% populacji dorosłych w USA stanowili ludzie otyli. Obecnie osoby otyłe stanowią już 40% populacji, a kolejne 33% ma nadwagę.

Ogromne zmiany w diecie

Wszystko za sprawą diety, która dramatycznie zmieniła się na przestrzeni ostatnich lat. To przede wszystkim produkty wysoko przetworzone bogate w cukry oraz węglowodany proste o wysokiej kaloryczności.

Kiedyś nasze posiłki były znacznie mniej kaloryczne i mniej obfite, a ich przygotowanie wymagało znacznie więcej pracy. Obecnie paczka chipsów, hamburger czy słodki napój gazowany często zawierają tyle kalorii, ile normalny posiłek. To jednak tylko puste kalorie, które nie zaspokajają naszego głodu ani zapotrzebowania na składniki odżywcze. W rezultacie zjadamy więcej, co prowadzi do nadwagi lub otyłości.

Wszystko przez dopaminęProfesor biologii Ali Güler wraz z zespołem opublikowali wyniki badań, według których wysokokaloryczne produkty, przynosząc szybką przyjemność zakłócają zegar biologiczny naszego mózgu, co w konsekwencji prowadzi do nadmiernego objadania się oraz wszelkich konsekwencji z tym związanych[1]. Powodują one bowiem wydzielanie dopaminy, która „podpowiada” organizmowi, kiedy wymaga kolejnej dawki energii.Badania przeprowadzono na myszach, które podzielono na dwie grupy. Pierwszej dostarczano produkty porównywalne z tymi pozyskiwanymi w środowisku naturalnym, drugiej z kolei dostarczano produkty bogate w tłuszcze i cukry.

Okazało się, że osobniki z pierwszej grupy podczas eksperymentu pomimo pełnej dostępności jedzenia utrzymały normalną wagę i sięgały po nie w regularnych odstępach. Gryzonie mające stały dostęp do pokarmu bogatego w cukier i tłuszcz jadły znacznie częściej, co spowodowało ich otyłość.

Dodatkowo stworzono grupę, u której zaburzono wydzielanie dopaminy powiązane z jedzeniem, a następnie przestawiono na produkty wysokokaloryczne. Okazało się, że kiedy przyjemność z pokarmów bogatych w tłuszcze i cukry proste została im odebrana, to pomimo stałego dostępu do tych pokarmów, jadały je o regularnych porach.

Otyłość a starzenie się mózgu

Jak donoszą naukowcy, nadliczbowe kilogramy źle wpływają na pracę naszego mózgu. Z badań wynika bowiem, że osoby z dużą nadwagą częściej zapadają na takie choroby, jak demencja czy choroba Alzheimera. U ludzi z kliniczną otyłością ryzyko jest aż czterokrotnie większe. Ale nawet u tych, którzy mają niewielką nadwagę, jest podwyższone i to sporo, bo o 71%.

Naukowcy z Uniwersytetu z Cambridge wykazali, że mózg u osoby otyłej jest o 10 lat starszy od mózgu osoby szczupłej. Zaobserwowano uderzające różnice w objętości istoty białej. Okazuje się, że u osób z nadwagą następuje ich duża utrata

Gdy nasze mózgi się starzeją, naturalnie się kurczą. Nie wiadomo jednak, dlaczego osoby z nadwagą cierpią na większą redukcję ilości substancji białej. Trudno powiedzieć czy jej mniejsza ilość jest wynikiem otyłości czy też może odwrotnie – jej przyczyną. Jednak zależność istnieje.

[1] University of Virginia. "Study finds dopamine, biological clock link to snacking, overeating and obesity." ScienceDaily. ScienceDaily, 3 January 2020.

[2] https://www.cam.ac.uk/research/news/brains-of-overweight-people-ten-years-older-than-lean-counterparts-at-middle-age